Zorg en verbinding, lokaal sociaal beleidsplan

Herent is een warme gemeente waar zorg en verbinding centraal staat

DOEL 1: creëren van zorgzame en verbindende buurten

Versterken van de werking van het lokaal dienstencentrum vertrekkend vanuit een buurtanalyse

Het lokaal dienstencentrum d’Ontmoeting neemt een centrale rol op in de organisatie van buurtgerichte zorg. Het treedt op als buurtzorgregisseur. Het versterkt zijn werking door evaluatie van bestaande initiatieven en breidt zijn werking uit vanuit de noden van de buurt op basis van een buurtanalyse.
Het lokaal dienstencentrum…

  • biedt informatie, ontspanning en ontmoeting aan de doelgroepen met prioritaire aandacht naar ouderen, mantelzorgers en kwetsbare personen;
  • vangt signalen, noden en problemen van gebruikers en actoren in de buurt op;
  • doet aan preventie en vroegdetectie en leidt gebruikers toe naar een gepast zorg- en ondersteuningsaanbod;
  • onderneemt gerichte acties die eenzaamheid voorkomt en/of aanpakt;.
  • benut de krachten uit de buurt door initiatieven te nemen om de sociale cohesie te bevorderen en stimuleert participatie van kwetsbare doelgroepen;
  • biedt of ondersteunt buurthulp in samenwerking met andere actoren;
  • treedt op als brugfiguur door contact te leggen met de zorg- en welzijnsactoren in de buurt zodat de gebruiker aansluiting vindt met het informele en professionele netwerk.

De buurtanalyse focust zich op twee buurten: Herent-Centrum, rondom het huidige lokaal dienstencentrum én rondom de pastorij in Veltem als onderzoek naar de inhoudelijke invulling van een antennepost.

Buurtverbinding binnen de Herentse wijken

Heel wat Herentse wijken kennen een sterke diversiteit. Via buurtgerichte en verbindende initiatieven willen we de sociale cohesie in de wijken versterken. We organiseren activiteiten en creëren ontmoetingsplaatsen waardoor interactie bevorderd wordt. Hiernaast moedigen we inwoners aan om samen invulling te geven aan de wijk via buurtpremies. We werken een breed en gevarieerd aanbod uit voor de buurt. Zo zijn er kant-en-klare initiatieven, maar ook een half open aanbod die de inwoners de kans geven om de eigen wijk vorm te geven. Dit aanbod vullen we aan met evenementen waar inwoners, sympathisanten, organisatoren en verenigingen elkaar ontmoeten. Inspraak, dynamiseren en verbinden staan hierbij centraal.
Verder verhogen we de subsidies voor buurtfeesten, breiden we de uitleendienst uit en organiseren we gemeenschapsvormende activiteiten zoals Mollekesfest, Wereldmarkt, Wild in’t Park en buurtsportdagen.

Bruggen bouwen tussen vrijetijd, welzijn en het sociaal-cultureel weefsel

Om een actief en actueel beleid voor de wijken te ontwikkelen, is snel schakelen en de vinger aan de pols houden noodzakelijk. Administratieve obstakels, reglementen en al te lange procedures werken zeer demotiverend. We kiezen voor korte en efficiënte procedures, zorgen voor een beeldtaal die laagdrempelig is, vereenvoudigen het aanbod en bekijken hoe de verschillende subsidies en acties elkaar mooi aanvullen.
In het kader van sociaal beleid neemt de dienst vrijetijd zijn reglementen onder de loep met als doel enerzijds de drempels te verlagen en anderzijds het vrijetijdsaanbod te ontsluiten naar welzijn toe door de toepassing van een sociale toets.
Via data-analyse onderzoeken we hoe we de dienstverlening naar doelgroepen
verder kunnen verbeteren.

Versterken van de socio-culturele vrijetijdsinfrastructuur

We maken een vlekkenplan ‘socio-culturele infrastructuur Herent’ op. Infrastructuur faciliteert en verbindt. We bekijken hoe de huidige socio-culturele infrastructuur de buurten verder kan versterken (GC De Wildeman, Hangar 3020, Den Axe, Kerk Veltem, Warotzaal 2.0, Huis Yvonne, …). Ook onderzoeken we of het gebouw van lokaal dienstencentrum d’Ontmoeting ingepast kan worden binnen het zalenverhuursysteem van de dienst vrijetijd.

DOEL 2: iedere inwoner maximaal toegang geven tot kwaliteitsvolle vrijetijdsbeleving

Oprichting van een lokaal netwerk vrijetijdsparticipatie

We streven naar een dynamisch lokaal armoedebeleid waarbij participatie aan cultuur, jeugd en sport een integraal onderdeel vormt. Om de vrijetijdsparticipatie van personen in armoede te bevorderen richten we, met steun vanuit de Vlaamse Overheid, een lokaal netwerk vrijetijdsparticipatie op. Dit netwerk, dat minstens bestaat uit de dienst vrijetijd, het OCMW en armoedeverenigingen, heeft als doel de participatiedrempels voor personen in armoede maximaal te verlagen. Tevens stimuleert het lokaal netwerk lokale afstemming en wederzijdse bevruchting van verschillende initiatieven voor personen in armoede.

Verdere implementatie van de UIT-pas

De UIT-pas is een spaar- en voordelenkaart voor vrijetijdsactiviteiten. Bij elke deelname aan een vrijetijdsactiviteit kan de houder van de UIT-pas een punt sparen. Die punten kunnen nadien omgeruild worden tot een korting, cadeau of ander voordeel. De UIT-pas is er voor iedereen, jong én oud. Pashouders met kansentarief genieten van 80% korting.
De UIT-pas heeft als doel zo veel mogelijk inwoners te laten participeren aan vrijetijdsactiviteiten. Het biedt, op vlak van financiële ondersteuning, opportuniteiten naar één centraal systeem voor activiteiten, dat eenvoudig is, automatisch kan worden toegepast en niet stigmatiserend werkt. Met de UIT-pas sensibiliseren we organisaties en verenigingen om hun activiteiten toegankelijk te maken voor inwoners met een beperkt budget.
In 2021 lanceerden we de UIT-pas. We rollen de UIT-pas verder uit zoals het contacteren van partners, het uitwerken van de programmatie, het toeleiden en begeleiden van inwoners naar de UIT-pas en de activiteiten. De vrijetijdsdienst en de diensten van het Sociaal Huis werken hiervoor nauw samen.

Faciliteren van een Rap op Stap kantoor

Stapke in de Wereld Herent organiseert vakanties, daguitstappen en spelnamiddagen voor mensen met een beperkt budget. Door mensen even uit hun thuissituatie te halen kunnen personen met een laag inkomen onbezonnen genieten van een nieuw soort vrijheid. De leden van Stapje in de Wereld gaven aan meer nood te hebben aan meer zelfstandig op vakantie te gaan. Toch lukt dit vaak niet doordat verschillende drempels in de weg staan.
Om tegemoet te komen aan deze nood richt vzw Stapje in de Wereld in samenwerking met het Sociaal Huis Herent een Rap op Stap kantoor op in het lokaal dienstencentrum d’Ontmoeting. Rap op Stap is een laagdrempelig reisbemiddelingskantoor voor mensen met een beperkt budget (personen in schuldbemiddeling, personen met een leefloon, personen met een verhoogde tegemoetkoming, personen met een laag inkomen). Door de oprichting van een Rap op Stap kantoor kan er verder ingezet worden op laagdrempelige vakantie- en vrijetijdsparticipatie voor personen in armoede wat een aanvulling is op de sociale dienstverlening die vanuit het Sociaal Huis geboden wordt.

Verhogen van de toegankelijkheid van evenementen

We kunnen inwoners proberen samenbrengen, activiteiten organiseren, … maar als inwoners fysieke drempels dienen te overbruggen heeft dat direct een enorme impact of ze al dan niet een uitstapje overwegen.
Gemeenschapscentrum De Wildeman heeft in haar beleid aandacht voor personen met een beperking (begeleiders gratis toegang, aangepast sanitair, …). Om de toegankelijkheid voor personen met een beperking aan gemeentelijke evenementen verder te bevorderen onderzoeken we de mogelijkheid tot het aanvaarden van een European Disability Card binnen gemeenschapscentrum De Wildeman. Door het accepteren van een European Disability Card kiest de organisator welke voordelen ze toekennen aan personen met een handicap.
Verder sensibiliseren we organisatoren om hun evenementen toegankelijk te maken voor personen met een handicap. Inter Vlaanderen biedt hierbij ondersteuning door het aanreiken van advies op maat en door het uitreiken van een toegankelijkheidslabel aan organisatoren.

Uitbouwen van groepswerking Marant tot een geïntegreerde werking binnen het lokaal dienstencentrum D’Ontmoeting

Met de groepswerking hebben we de betrachting om personen in armoede te verenigen en de stem van mensen in armoede te versterken. De groepswerking heeft in de eerste plaats een sociale functie en is gericht op ontmoeting. Via ontmoeting leren mensen elkaar kennen, herkennen ze zich in elkaars verhaal, vinden steun bij mekaar en leren ze van elkaars tips en ideeën. Om verbinding mogelijk te maken worden zowel ontspannende (bv. uitstappen, kerstfeest, lentebarbecue, sinterklaasfeest, …) als educatieve activiteiten (budgetteren, restjes koken, leren werken met een computer, plannen en organiseren, …) ingezet.
Groepswerking Marant vloeide voort vanuit de sociale dienst en maakt nu integraal deel uit van de werking van het lokaal dienstencentrum. De groepswerking kwam, mede door de coronacrisis, de laatste twee jaren op een lager pitje te staan. We bouwen de groepswerking opnieuw uit tot een geïntegreerde werking binnen het lokaal dienstencentrum D’Ontmoeting. We moedigen nieuwe deelnemers aan om deel te nemen aan de activiteiten van Marant.

Uitwerken en implementeren van een geïntegreerd vrijwilligersbeleid

Vrijwilligers spelen een cruciale rol binnen Herentse organisaties, verenigingen en gemeentelijke diensten zoals de bibliotheek, het lokaal dienstencentrum, binnen de dienst ouderen- en thuiszorg, het gemeenschapscentrum De Wildeman, binnen de sociale dienst, de speelpleinwerking, enzoverder. Dankzij de inzet van vrijwilligers kan de gemeente Herent haar dienstverlening uitbreiden en de kwaliteit ervan verhogen.
Politieke en maatschappelijke veranderingen leiden tot uitdagingen die de nood aan een geïntegreerd vrijwilligerswerk onderstreept. We denken hierbij aan de vermaatschappelijking van de zorg, de invoering van het Vlaams gecoördineerd vrijwilligersbeleid waarmee Vlaanderen lokale besturen wil ondersteunen in het opzetten van een geïntegreerd vrijwilligersbeleid, de rol van vrijwilligerswerk voor sociale activering, de uitvoering van de verplichte nieuwe 4de pijler ‘participatie en sociaal netwerk’ binnen het inburgeringstraject, de toenemende nood aan verbinding enzoverder.
We werken een geïntegreerd vrijwilligersbeleid uit voor het lokaal bestuur bestaande uit een intern- en extern vrijwilligersbeleid. Binnen het intern vrijwilligersbeleid denken we na over de manier hoe we het vrijwilligersbeleid meer eenvormig kunnen afstemmen tussen de verschillende diensten. Een extern vrijwilligersbeleid daarentegen vertrekt vanuit een bredere visie en heeft de betrachting het vrijwilligerswerk in de gemeente te ondersteunen en te promoten (bijvoorbeeld door het waarderen van vrijwilligerswerk, een overzicht op te maken van het aanbod vrijwilligerswerk in de gemeente, kandidaat-vrijwilligers matchen aan bepaald vrijwilligerswerk,…).


DOEL 3: uitbouw van een leeftijdsvriendelijke gemeente

Steeds meer mensen bereiken een zeer hoge leeftijd. Ieder jaar stijgt de levensverwachting verder. De vergrijzing van de Herentse bevolking brengt een aantal maatschappelijke uitdagingen met zich mee die een stimulerend ouderenbeleid noodzakelijk maken. We stellen een leeftijdsvriendelijk Herent voorop, dat uitgaat van een samenleving voor alle leeftijden, waar iedereen een actieve rol kan spelen en waar iedereen gelijke rechten en kansen geniet in alle periodes van zijn of haar leven. We willen dan ook de positie van ouder wordende personen in de samenleving versterken en zorgen dat Herent een aangename leefomgeving is om ouder in te worden.

Samenwerkingen faciliteren binnen de ouderenadviesraad

Een leeftijdsvriendelijke gemeente bestaat uit acht domeinen die elkaar overlappen en beïnvloeden: mobiliteit, wonen, sociaal-culturele participatie, sociale inclusie, maatschappelijke participatie, communicatie en informatie, gezondheid en zorg en publieke ruimte en gebouwen.
Samen met de ouderenadviesraad en ouderenverenigingen brengen we de noden in kaart en werken we concrete acties uit in kader van een geïntegreerd ouderenbeleid.

Organiseren van een ouderenbehoeftenonderzoek

De vergrijzing en verzilvering in de gemeente is volop aan de gang en zal in de toekomst enkel maar toenemen. In een samenleving die snel evolueert is het essentieel om noden tijdig te capteren. Om te zorgen dat Herent een aantrekkelijke gemeente blijft voor ouderen, willen we van de ouderen zelf horen wat verbeterpunten zijn. Deze conclusies nemen we mee in de verdere uitvoering van het lokaal sociaal beleid. Via een ouderenbehoeftenonderzoek streven we ernaar om noden te capteren en een zo goed mogelijk beeld te krijgen van de behoeften van de Herentse senioren op alle levensdomeinen.

Inzetten van een bezoekteam ter ondersteuning van ouderen

Een inwoner die 80 jaar wordt, krijgt vrijblijvend een bezoekje van een vrijwillige medewerker. Tijdens het huisbezoek wordt gepeild naar de noden en behoeften en wordt informatie gegeven over de diensten en organisaties waar ouderen een beroep op kunnen doen. We ondersteunen het langer zelfstandig thuis wonen via de promotie van het bestaande aanbod. Met dergelijk bezoek hopen we de 80-plussers te helpen zo lang en zo goed mogelijk in hun vertrouwde woonomgeving te blijven wonen en proactief sociale uitsluiting en eenzaamheid tegen te gaan.

Ondersteunen van erkende ouderenverenigingen

We voorzien een werkingssubsidie voor erkende ouderenverenigingen.

DOEL 4: ondersteunen van inwoners met een zorgnood

Klushulp voor kwetsbare doelgroepen

We merken dat kwetsbare Herentenaren met een zorgbehoefte niet altijd terecht kunnen bij private diensten. Vooral kwetsbare inwoners die financieel niet in staat zijn om bepaalde diensten te betalen, vallen hierbij uit de boot (eigen kinderen hebben geen tijd of zijn niet onderlegd, vrienden en kennissen zitten meestal in dezelfde leeftijdscategorie als de hulpvrager en kunnen de klus ook niet meer klaren, vakmensen komen voor zulke kleine herstellingen niet meer langs, …).

Indien de klusjes kunnen uitgevoerd worden door vrijwilligers, wordt deze vraag vandaag opgepikt binnen het lokaal dienstencentrum in het kader van buurthulp. Toch zijn bepaalde klussen te intensief voor vrijwilligers. We doen bijgevolg diepgaander onderzoek naar de noden op het terrein en gaan na hoe we hierop een efficiënt antwoord kunnen bieden.

Verderzetten van de dienst gezinszorg

Het woonzorgdecreet legde een schaalvergroting op voor erkende diensten gezinszorg. Bijgevolg sloot OCMW Herent vanaf 1 januari 2019 een samenwerkingsovereenkomst af met Welzijnshuis Kortenberg over de gemeenschappelijke dienstverlening van gezinszorg en aanvullende thuiszorg. Via een opgerichte stuurgroep geven we verder richting aan het samenwerkingsverband. Om het urencontingent van gezinszorg Herent – Kortenberg te realiseren werden al heel wat inspanningen gedaan. Deze zetten we de komende jaren verder. Zo maken we de dienst gezinszorg Herent-Kortenberg zichtbaar onder de naam PLUIM, versterken en optimaliseren we de samenwerking via een gezamenlijk softwarepakket en ontwikkelen we een gezamenlijk personeelscharter.

Ondersteunen van mantelzorgers

Door de inzet van vele mantelzorgers kunnen bejaarde, minder vermogende en zwaar zorgbehoevende inwoners langer in hun vertrouwde omgeving blijven wonen en blijft de vraag naar residentiële opvang beheers- en betaalbaar.
We ontwikkelen een mantelzorgbeleid waarbij we focussen op vier aspecten: het versterken van mantelzorgers (door het uitreiken van mantelzorgtoelage ter waardering van de mantelzorgers), het bereiken van mantelzorgers (door het leveren van extra inspanningen om het bereik van de gemeentelijke mantelzorgtoelage te verhogen), het verlichten van mantelzorgers (bijvoorbeeld door het bieden van emotionele steun en vorming in samenwerking met het Vlaams Expertisecentrum Mantelzorg) en het verbinden van mantelzorgers (bijvoorbeeld via een mantelzorgcafé of lotgenotencontacten).

DOEL 5: initiatieven in het kader van vervoersarmoede

Bereikbare sites nastreven

Nog meer dan vroeger is het zich kunnen verplaatsen een maatschappelijke norm geworden. We verwachten dat mensen zich kunnen verplaatsen in functie van een job, een hulpvraag, een culturele voorstelling, etc. Voor heel wat inwoners is dat echter geen evidentie: het openbaar vervoer is te beperkt, de aankoop en het gebruik van een auto is te duur, de voorzieningen worden onbereikbaar, enzoverder.
We blijven bij de vervoersregioraden pleiten om aandacht te hebben voor de doelstelling ‘mobiliteit voor iedereen’, waarbij we streven naar een maximale toegankelijkheid en laagdrempeligheid van de verschillende mobiliteitssystemen.

We organiseren mindermobielen vervoer voor kwetsbare inwoners met verplaatsingsmoeilijkheden

In functie van kwetsbare doelgroepen blijven we als gemeente inzetten op voldoende collectief vervoersaanbod op maat en dat in combinatie met een aantal individuele oplossingen zoals de mindermobielencentrale en de dienst Aangepast Vervoer (DAV) voor rolstoelgebruikers.
We kopen ook een minibus aan zodat inwoners met verplaatsingsmoeilijkheden in groep kunnen deelnemen aan gemeentelijke evenementen, uitstappen of een marktbezoek.

Bekendmaken van het gemeentelijk vervoersaanbod met aandacht voor kwetsbare doelgroepen

De informatie over het gemeentelijk vervoersaanbod is niet voor iedereen even toegankelijk. We brengen de lokale vervoersmogelijkheden en vervoersvoordelen in kaart en zoeken de juiste kanalen om deze informatie bij alle Herentenaren te brengen, met specifieke aandacht voor kwetsbare doelgroepen.