Op het monument voor de gesneuvelden, rechts van de kerk, staan negen namen: negen jongemannen uit Winksele, een dorp van een paar duizend zielen, die vochten in het Belgische leger en niet levend terugkeerden.
Wanneer je de plaatsen en jaartallen achter de namen op een rijtje zet, kan je het verloop van de oorlog goed volgen. In augustus 1914 vielen de Duitsers het land binnen. In de streek van Leuven en Mechelen werd er hevig gevochten. Daarbij sneuvelde F. Empereur.
Na de val van Antwerpen trokken de Belgen zich halsoverkop terug achter de IJzer. Daar leverden ze eind oktober nog één grote veldslag. Jan Hendrickx was een van de slachtoffers.
Begin november liep de oorlog vast in de IJzervlakte. In de jaren daarna werden er geregeld offensieven gelanceerd die weinig terreinwinst opleverden, maar talloze soldaten het leven kostten. Onder hen verschillende jongens uit Winksele. Drie van hen overleden in het veldhospitaal van Cabour, nabij Adinkerke. Dat was in 1915 opgericht om de vele gewonden van het IJzerfront te verplegen. Er konden 500 soldaten tegelijk worden verzorgd.
Pas in 1918 lukte het om de Duitsers voorgoed te verdrijven. Op 2 oktober, amper een maand voor de wapenstilstand, sneuvelde daarbij ook Francis (Frans) Rochette. De Rochettestraat in Winksele is naar hem genoemd.
In vier jaar tijd sneuvelden ongeveer 42.000 Belgische militairen: één derde tijdens de eerste oorlogsmaanden, één derde achter de IJzer en één derde tijdens het slotoffensief. Dat patroon is ook te herkennen op dit monument.
De negen namen op het monument in Winksele zijn:
Jan Hendrickx † Stuivekenskerke 1914
Alfons Pelgrims † Alveringem 1915
Willem Van Dijck † Westvleteren 1918
Emiel Jordens † Cabour 1917
Jozef Buelens † Cabour 1917
Jozef Jochmans † Cabour 1918
Lodewijk Rochette † Auberville 1917
F. Empereur † St-Katelijne-Waver 1914
Francis Rochette † Moorslede 1918
