Een kamer in Casa Manuel, het oude OCMW-gebouw. Een van de vroegere kantoren, waar Hussein een tijd heeft gewoond, maar dat is nu niet meer zo. Hussein is 'vrijwillig' op het vliegtuig gestapt. Eerste bestemming Istanboel, daarna Bagdad. Een terugkeer zonder vreugde. Een interview kort voor zijn vertrek.
De tol van de roem
Hussein is een dertiger, praat snel maar zonder veel stemverheffingen. Zijn armen en schouders zijn gespierd, maar hij stapt met krukken. Eén been is verlamd: een mislukte medische ingreep toen hij klein was. Ondanks die handicap is hij atleet: gewichtheffer, meermaals meegedaan aan paralympische competities. En juist dat zou zijn probleem worden. Hussein: "Ik was te bekend. Mijn foto had in kranten en tijdschriften gestaan, ik moest dus wel rijk zijn… Een paar keer zijn militieleden mij komen vinden… Dat ging dan van 'betalen, of…' Op een bepaald moment was de maat vol, en zijn we verhuisd naar mijn geboortestad, ik dacht dat wij daar veilig zouden zijn…"
'Veilig'?
'Wij', dat zijn Hussein, zijn vrouw, en twee dochters van 6 en 4 jaar. Hussein kon opnieuw beginnen te trainen, maar 'veilig' bleek ook weer relatief. Ook in zijn geboortestad wisten afpersers hem te vinden, kreeg hij doodsbedreigingen. Het werd te gevaarlijk, en Hussein besloot de grote overtocht te wagen. Vrouw en kinderen bleven achter in Irak. Voor Hussein werd het Turkije, de dodenweg over zee naar Griekenland, de lange route door Europa, en dan België. Maar na tien maanden wachten zijn er nog geen papieren, en ook geen vooruitzicht dat die zouden komen. Waarom? Een zuinig lachje. "Geen idee. Het schijnt dat Bagdad tegenwoordig veilig is. Dat zegt jullie minister toch. Ik volg het nieuws uit Bagdad op de voet, daar is voortdurend sprake van aanslagen, van ontploffingen…"
En toch maar terug?
"Bagdad, zegt Hussein, is geen goede plaats om te zijn. Wat er nog bestaat aan overheid slaagt er niet in zijn burgers te beschermen. Wie het een beetje beter heeft loopt voortdurend gevaar." Waarom dan toch terug? "Om twee redenen. Nu ik blijkbaar geen papieren kan krijgen, kan ik hier ook geen toekomst opbouwen. Maar vooral: ik ben bang dat de toestand in Irak ook voor mijn gezin gevaarlijk kan worden. Dus wil ik terug, om hen daar weg te halen. Naar Turkije? Misschien. Of een ander land in het Midden-Oosten, wie weet? Mijn reis naar Europa doe ik geen tweede keer meer…"
En die financiële stimulans voor terugkerenden, waarover al eens gesproken wordt? Hussein: "Mijn vliegreis wordt betaald door uw regering, dat is alles. Ik was ook niet hierheen gekomen om geld te krijgen, ik wilde hier zelf een toekomst opbouwen, op eigen kracht. Dat is niet gelukt. De Belgen die ik hier heb ontmoet waren heel sympathiek, zij hebben mij goed geholpen. Maar van uw regering heb ik geen verblijfsvergunning gekregen. Jammer."
Een groot verhaal? Nee dus. Wel een kleine geschiedenis over een groot plan van een kleine man, en zijn grootse onderneming die uiteindelijk is vastgelopen op een administratieve logica. En op de veronderstelling dat Bagdad een veilige omgeving zou zijn.
Wim Jansen en Annemie Van Winckel
