Huisvesting, lokaal sociaal beleidsplan

We ondersteunen Herentenaren naar kwaliteitsvol en betaalbaar wonen

DOEL 1: voorzien in een divers en betaalbaar woonaanbod in functie van de noden

Mee realiseren van bijzondere sociale woonprojecten

De gemeente Herent is een van de weinige gemeenten in de regio die meer sociale woningen aanbiedt dan dat het sociaal objectief vraagt. Met het bereiken van het ‘Bindend Sociaal Objectief’ wordt er, naast de algemene doelgroepen, meer ruimte gecreëerd voor specifieke projecten. Nu het objectief bereikt is, geeft dit opportuniteiten voor bijzondere projecten vanuit een maatschappelijke en sociale nood. We denken hierbij aan het project Molenhuis/Zavelhuis in Herent waar de mogelijkheid werd gegeven aan 24 personen met een beperking om zelfstandig te wonen én aan het project in de Anjelierenlaan in Veltem waar plek wordt gegeven aan senioren die een sociale woning behoeven. Bij dit laatste project gaat het niet om nieuw te bouwen woningen, maar om vervangingsbouw waarbij verouderd patrimonium een upgrade krijgt om te voldoen aan de hedendaagse woonnormen.

Ontwikkelen van een beleidskader dat alternatief wonen mogelijk maakt

De Vlaamse regelgeving voorziet in hoofdzaak twee woonvormen: ééngezinswoningen en appartementen of meergezinswoningen. Dit zijn de klassieke woonvormen waarbij er geen private ruimte wordt gedeeld. De vragen over de mogelijkheden van alternatieve woonvormen nemen toe. Deze woonvormen bieden een antwoord op problemen die maatschappelijke trends met zich meebrengen: gezinsverdunning, vergrijzing, betaalbaar wonen, vereenzaming, verloedering van waardevol patrimonium, leegstand, vraag naar solidair wonen, etc.
Vormen van woningdelen zoals co-wonen, co-housing en kleinschalig wonen passen niet altijd binnen de huidige regelgeving van hogere overheden. De opkomst van nieuwe woonvormen noopt de gemeente tot nadenken. In Herent is momenteel zorgwonen als alternatieve woonvorm mogelijk. Daarnaast is er een grote onduidelijkheid en onzekerheid over andere alternatieve woonvormen. Inspelend op de woonbehoeften en maatschappelijke noden van verschillende doelgroepen werken we een instrument uit dat alternatieve woonvormen mogelijk maakt.

Opvolgen van veranderingen binnen de sociale huisvesting

We volgen de bovenlokaal aangekondigde fusie op tussen de sociale verhuurkantoren en de sociale huisvestingsmaatschappijen, net als de gevolgen hiervan voor (potentiële) huurders.

Verlenen van noodwoningen ter bestrijding van dak- en thuisloosheid

Niet voor iedereen met een woonnood kan onmiddellijk voorzien worden in lange termijn huisvesting. Inwoners die onverwachts hun huis verliezen kunnen opgevangen worden in een noodwoning. OCMW Herent beschikt over elf vaste woonentiteiten en zet deze in ter bestrijding van dak- en thuisloosheid. Om de personen in de noodwoning aan te moedigen op zoek te gaan naar een woning worden bij een verlenging de verblijfskosten systematisch verhoogd naar 30%, 40% tot maximum 50% van het maandelijks netto gezinsinkomen.
Het departement Wonen lanceert geregeld een projectoproep voor noodwoningen in functie van het lokale woningkwaliteitsbeleid en het Vlaamse beleid ter preventie van uithuiszettingen. Bij een nieuwe projectoproep kunnen subsidies aangewend worden voor de renovatie van de noodwoningen of voor de vervanging van de huisraad of het meubilair.

Komen tot een integraal woonbeleid via het lokaal woonoverleg

Het lokaal woonoverleg fungeert als een beleidsorgaan waar expertises uit verschillende beleidsdomeinen- en beleidsniveaus samenkomen.

DOEL 2: aandacht voor woningkwaliteit en de woonomgeving

Opsporen, registreren en aanpakken van verwaarloosde gebouwen en woningen

In samenwerking met het intergemeentelijk woonproject IGO sporen we verwaarloosde gebouwen en woningen op. Het woonproject fungeert hierbij als registerbeheerder. Via een goedgekeurd reglement heffen we een belasting op verwaarloosde woningen en gebouwen. Tevens stimuleren we eigenaar-bewoners en eigenaar-verhuurders om de kwaliteit en energiezuinigheid van hun woning te verbeteren door hen toe te leiden naar het woonloket, het energiehuis en de BENovatiecoach.

Opzoeken van budgetmetergebruikers die niet opladen

Tijdens de wintermaanden is de distributienetbeheerder Fluvius verplicht om aan het OCMW lijsten te bezorgen met huishoudelijke afnemers die hun budgetmeter voor aardgas en elektriciteit gedurende een maand niet hebben opladen. Deze afnemers lopen bijgevolg het risico op een onderbreking van energie. De sociale dienst neemt proactief contact op met deze gezinnen en bieden ondersteuning waar nodig.

Bekendmaken van de tussenkomsten ter bestrijding van energie-armoede

Bij minder kwaliteitsvolle woningen gaat een grote hap uit het maandelijkse budget naar energie. We maken initiatieven en tegemoetkomingen ter bestrijding van energiearmoede beter bekend bij huurders en verhuurders: minimale levering aardgas, verwarmingstoelage, kortingsbon van Fluvius voor het kopen van een energiezuinige wasmachine of koelkast, tegemoetkoming uit het energiefonds enzoverder.

Bevorderen van de samenwerking tussen het Sociaal Huis en het Woonloket

De kennis op het vlak van woonbeleid zit verspreid over verschillende medewerkers in de gemeente, het Sociaal Huis en het intergemeentelijk woonproject.
Om de dienstverleningen verder op elkaar af te stemmen en specifieke dossiers dieper te bespreken, organiseren we periodiek een overleg tussen het woonloket en het Sociaal Huis.

DOEL 3: adviseren en begeleiden van inwoners met vragen over wonen

Informeren en adviseren van inwoners via het gemeentelijke Woonloket

De verschillende overheden kennen premies toe om de kwaliteit en toegankelijkheid van woningen te verhogen. Het aanbod aan premies die reeds bestaan, moeten nog vlotter tot bij de burger komen. Een goed draaiend toegankelijk en generalistisch woonloket is hierbij cruciaal. Ook een regelmatige toelichting op plaatsen waar doelgroepen samenkomen is hierbij een ‘quick win’.

Intensieve begeleiding bij dreigende uithuiszetting

Preventieve woonbegeleiding speelt een belangrijke rol in de bestrijding van dak- en thuisloosheid. Vanuit het vredegerecht wordt het OCMW preventief op de hoogte gebracht wanneer een vordering tot uithuiszetting bij de rechtbank wordt ingeleid (art.1344ter Gerechtelijk Wetboek). Het Sociaal Huis tracht proactief de nodige hulp te bieden om de uithuiszetting te vermijden. Huurders en eigenaar bewoners leiden we voor preventieve woonbegeleiding toe naar het CAW.
Op 1 juni 2020 trad het fonds ter bestrijding van uithuiszettingen in werking. Dit fonds werd door de Vlaamse overheid in het leven geroepen in de strijd tegen het hoge aantal uithuiszettingen op de privé huurmarkt met als doel de kwetsbare huurders te beschermen. Het vervangt het vroegere ‘huurgarantiefonds voor verhuurders’.
Het Sociaal Huis bekijkt, geval per geval, of deze maatregel kan ingeroepen worden ter bescherming van kwetsbare huurders.

Samenwerken met actoren inzake woonbegeleiding

Het Sociaal Huis beschikt over een aantal instrumenten waarmee ze inwoners kan ondersteunen bij het vinden van een woning. Zo kan het OCMW een installatiepremie, een huurwaarborg of een huurtoelage toekennen.
Ondanks de financiële ondersteuning hebben sommige inwoners ook nood aan begeleiding bij het vinden van een woning. Ze hebben immers niet altijd de kracht of de mogelijkheden om een betaalbare, kwalitatieve woning te zoeken op de sociale en/of private huurmarkt. De zoektocht naar een geschikte woning is een zeer intensief proces waarvoor niet altijd ruimte is binnen de sociale dienst van het OCMW. Via samenwerking met het CAW en de inzet van vrijwilligers willen we tegemoetkomen aan deze noden. Hiernaast biedt het CAW ook integrale begeleidingen aan met de focus op het versterken van woonvaardigheden.

Tegengaan van discriminatie op de huurmarkt

Op de huurmarkt is discriminatie op gelijk welk moment verboden. Ze moet maximaal toegankelijk zijn voor iedereen. In het besluit van de Vlaamse regering moeten lokale besturen vanaf 1 januari 2021 verplicht een meldpunt installeren voor discriminatie op de huurmarkt. Wonen Vlaanderen doet beroep op Unia om de medewerkers van deze meldpunten inhoudelijk te ondersteunen en de meldingen verder op te volgen.
De gemeente Herent heeft een meldpunt voor discriminatie op de huurmarkt opgericht. Huurders of kandidaat-huurders die slachtoffer zijn van discriminatie moedigen we aan om een melding te maken bij het Woonloket. Tevens maken we het meldpunt blijvend kenbaar aan de bevolking.