Casa Manuel, vroeger het OCMW-gebouw aan de Mechelsesteenweg, maar nu omgetoverd tot een 20-tal tijdelijke woningen. Een kamer met aparte slaapruimte en een bescheiden kookgelegenheid. Hier resideert Alphonsine. Zij komt uit Kinshasa – een statige dame van even in de zestig in kleurrijk Congolese gewaad. Niet goed ter been, ze verplaatst zich met een rollator. Donkere bril, want uiterst slechtziend. Staar aan beide ogen, glaucoom aan één oog. Zij heeft al één operatie achter de rug, er komen er nog. Mogelijk is er ook nog een netvliestransplantatie nodig. De artsen hebben haar hoop gegeven, maar ook, zegt Alphonsine: "Die dokters zijn een soort helderzienden, ze beloven mij beterschap, ik geloof hen, maar ik vertrouw er ook op dat God mij daarbij zal helpen."
Zakenvrouw in Kinshasa
Alphonsines roots liggen in het binnenland van beneden-Congo. "Mijn moeder komt uit de Bas Congo, mijn vader is van Bandundu, daar ben ik ook geboren. Ik ben op mijn vijftiende naar Kinshasa gekomen, daar heb ik sindsdien gewoond. Tot 2 jaar geleden, toen ben ik naar België gevlucht…"
Hoe, en waarom? Het valt haar moeilijk om daar in detail over te spreken. Of toch… "Ik had daar een eethuisje. Op het menu kip, zoute vis, stokvis, vlees, fufu (balletjes van cassave en bakbanaan), banaan, maniok, alle soorten groente… ik had een garçon en een dienster, de zaken gingen goed. Tot politiemannen langs kwamen om geld te vragen voor hun zogezegde 'bescherming'. Dat wou ik niet, en toen heb ik last gekregen, ik ben zelfs in de gevangenis beland. Een vriendin heeft heel wat 'démarches' gedaan om mij daaruit te krijgen. Dat heeft veel moeite gekost, en vooral veel geld… Nog een geluk dat ik in Congo iemand kon opgeven met een adres in België, Kinshasa was mij te gevaarlijk geworden."
Eerst het interview bij de Dienst Vreemdelingenzaken, dan in het centrum bij Hasselt, nu hier in Herent, dat is dichter bij mijn zoon die in Brussel woont. Met vrouw en drie kinderen. Alphonsine: "Toen ik mijn zoon terugzag heb ik voor het eerst sinds lang weer goed kunnen slapen…"
En de toekomst?
Alphonsine zit nog volop in de erkenningsprocedure, het eerste interview is achter de rug. Hoe het verder moet is voorlopig een vraagteken. Eerst de rest van de medische behandeling afwachten, en de rest van de procedure… "Ik wil Nederlands leren, maar nu kan ik nog niet goed genoeg uit de voeten. En ik wil werken! Misschien een restaurant beginnen? Of toch in een restaurant van iemand anders werken, als de gezondheid maar mee wil." En het weer in België? "Ik kan niet tegen de winter hier. Veel te koud… In Kinshasa is het makkelijk 40 tot 50°, ik wen maar niet aan deze kou."
Zijn er geen landgenoten op wie ze kan steunen? "Er waren hier drie Congolese vrouwen, maar twee van hen zijn intussen vertrokken. En de derde spreekt niet… Eén stomme en één bijna blinde, dat praat niet zo gemakkelijk… (luid gelach). Gelukkig krijg ik wel veel hulp van de dames van het OCMW. En mijn schoondochter komt mij soms eten brengen, dat kan ik hier wel opwarmen." Heeft uw zoon nooit voorgesteld om bij hen te komen wonen? "Dat zou moeilijk gaan, zij hebben maar één slaapkamer, er is daar gewoon geen plaats." En zo blijft Alphonsine op haar kamer. Alleen, luisterend naar de televisie. Een wijze vrouw, wachtend op de dingen die gaan komen. Erkenning? Of toch uitwijzing als het dossier niet sterk genoeg zou blijken? Het blijft afwachten…
Wim Jansen en Annemie Van Winckel
