Casa Manuel. In een van de vroegere OCMW-kantoren, nu omgebouwd tot een voorlopige woning voor mensen op de vlucht, wonen Ahmed Haj Saïd, en zijn moeder Hanna. Zij komen uit een stadje op een 90 kilometer van Aleppo, dicht bij de grens met Turkije. Ahmed is nu ruim een jaar in België, Hanna sinds 8 maanden.
De ontreddering van een oorlog
Ahmed was leraar technisch onderwijs. Hoe was het leven voordien? “Heel kalm. We leefden met en door elkaar: Arabieren, Koerden, christenen, Armeniërs, Tsjerkessen… Maar dan is iedere groep zich beginnen te verdedigen tegen de anderen, het werd gewoon gevaarlijk om op straat te lopen.” En dus zijn ze vertrokken. Ahmed: “Vanwege die gewapende groepen. Wij hadden eerst niet aan vluchten gedacht, maar dan ben ik opgepakt door mannen van Daesh. Ik ben kunnen ontsnappen, en met moeder gevlucht naar Turkije. We hoopten voor korte tijd, naar Europa komen was eigenlijk nooit de bedoeling.” Lag jullie stad in ‘rebellengebied’? Ahmed: “Wij werden eerst gecontroleerd door het regeringsleger, dan door het ‘Vrije Syrische Leger’, dan weer door Daesh, die dan weer verdreven zijn door het Vrije Leger, dan is Daesh teruggekomen, en tenslotte hebben de Koerden de stad ingenomen…” Hebben jullie familie, vrienden verloren in de oorlog? ”Vrienden, familieleden zijn gestorven tijdens bombardementen, doodgeschoten ook, ook kinderen en bejaarden. Twee mensen van onze familie zijn onthoofd door de kerels van Daesh.”
In Turkije: niet echt welkom
Waarom zijn jullie niet in Turkije gebleven? Hanna: “Omdat we daar slecht behandeld worden. Ook de kinderen worden nageroepen, ‘ga terug naar je eigen land’, misschien is het in andere streken van Turkije beter, maar in het grensgebied zijn Syriërs slecht gezien.” Ahmed: “Er is geen werk, of je moet slechte voorwaarden aannemen, in Turkije blijven was geen optie. Uiteindelijk zijn we toch maar vertrokken: met de rubberboot de zee op, naar Griekenland, en zo verder naar België”. Een duur avontuur? “Alleen om de zee over te steken ruim 1.100 euro per persoon, en dan ook nog de reis in Turkije zelf, en van Griekenland over de weg hier naartoe…”
Veilig in Herent
Zo zijn ze aan hun avontuur begonnen: Ahmed, Hanna, en de kinderen van de zus… Helemaal tot in Herent. Hanna: “De mensen van het OCMW hebben ons hartelijk ontvangen, Yvette, Mieke, Caroline: Allah zij geloofd! Er zijn ook vrijwilligers die lessen Nederlands geven.” Willen ze ooit terug naar hun land? Ahmed: “Ja natuurlijk, Syrië is tenslotte ons land, ooit willen wij terug. Maar de media tonen niet alles wat er aan de hand is. Onder Daesh worden elke vrijdag mensen onthoofd, en die hoofden worden tentoongesteld op pleinen en straathoeken. Er is ook sprake van persoonlijke afrekeningen. Vanuit een bus heb ik lichamen op straat zien liggen...” Is er hoop dat de toestand ooit weer normaal wordt? ”Het zal in elk geval lang duren. Ook als er vrede komt, zal de herinnering aan de gruwel blijven. Mensen zullen wraak nemen, mensen hebben familieleden verloren, zij weten wie daar schuld aan heeft, het kan generaties duren voor je weer kan spreken van vrede. Er is teveel bloed vergoten, dat moet ophouden. Tot het zover is vragen wij geen hulp, ik kan en wil werken. Ik wil Nederlands leren, de draad weer oppakken en proberen een stukje geluk te vinden. Gelukkig zijn de mensen zijn hier vriendelijk, gastvrij – op een paar uitzonderingen na natuurlijk…” zegt Ahmed met een milde glimlach. Een jongeman die ongewild een heel stuk geschiedenis met zich meedraagt…
Wim Jansen en Annemie Van Winckel
